Jan Nijland jr. werd op 28 maart 1919 in Utrecht geboren als zoon van Jan Nijland sr., de eigenaar van de bioscoop Vreeburg in Utrecht. Nijland jr. was directielid van deze bioscoop van 1953 tot 1972 (de bioscoop sloot in 1974), daarnaast was hij aandeelhouder van Tivoli Theater BV (1950-1998). Zijn betrokkenheid bij bioscoop en publiek blijkt wel uit het feit dat hij iedere vrijdag en zaterdag om 22:00 uur naar het Vredenburg kwam om te zien of het begin van de nachtfilm zonder problemen verliep, soms kwam hij tijdens de film even terug of bleef hij daar tot na afloop.
Jan Nijland vervulde binnen de bond eerst een aantal bestuursfuncties bij de Afdeling Het Centrum en de Afdeling Het Oosten, waarna hij in 1959 lid werd van het Hoofdbestuur. Na de structuurverandering van de bond werd hij in 1968 de eerste voorzitter van de Exploitantenraad. Na een teruggetrokken kandidatuur in 1967, waarna Jan Bosman als (waarnemend) voorzitter werd aangesteld, volgde Nijland in december 1972 Bosman op als voorzitter van de bond en was daarna een decennium lang het gezicht van de NBB. In 1978 werd Nijland benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Bij zijn aftreden als voorzitter van de bond in 1982 ontving hij de Zilveren Roos, ‘(…) niet alleen voor hetgeen hij op zakelijk gebied voor de bedrijfstak had betekend, maar ook om zijn grote inzet voor de Nederlandse film (…)’ en werd hij tot erelid benoemd. Daarna, op 11 februari 1988, werd hij tot de eerste erevoorzitter van de bond benoemd in Hotel Krasnapolsky; in 1990 volgde een benoeming tot erevoorzitter van de Stichting Bio Kinderrevalidatie, bij zijn aftreden na een lang voorzitterschap.
Zelf zei hij bij zijn terugtreding als voorzitter in 1982: ‘Van een periode van bijna een kwart eeuw Hoofdbestuur, eerst als lid, later als penningmeester en ten slotte als voorzitter, maak je je niet zo maar los.’ En los kwam hij ook niet, Jan Nijland bleef betrokken bij de branche en vereniging onder andere als lid van de Commissie Beroep Nieuwe Zaken, als voorzitter van de Stichting Filmtransport en lid van het bestuur van de Stichting Productiefonds voor Nederlandse Films. Ook was hij lid van het bestuur (later voorzitter van de raad van beheer) van de Stichting Nederlandse Filmstudio die na de oorlog de filmstudio Cinetone namens de bond onder de vleugels had genomen. Hij maakte zich na zijn aftreden als voorzitter sterk voor het behoud van de filmstudio, maar in 1988 ging deze alsnog failliet.
‘Van een periode van bijna een kwart eeuw Hoofdbestuur, eerst als lid, later als penningmeester en ten slotte als voorzitter, maak je je niet zo maar los.’
Naast zijn rol in de bioscoopwereld was Jan Nijland ook actief binnen de dressuurwereld, die hij via zijn vrouw Lilly M.A. Nijland-Middelbeek had leren kennen. Hij had zijn eigen dressuurstal in Den Dolder, de enige privéstal in Nederland die als officiële opleidingsstal voor de instructeursopleiding in Deurne werd erkend. Ook was hij deelnemer in diverse dressuurwedstrijden en een internationaal scheidsrechter voor de dressuur. Tijdens het Europees Kampioenschap Dressuur voor Senioren in Aken 1967 werd het Nederlandse team, met daarin onder anderen Jan Nijland, zevende.
Jan Nijland overleed, kinderloos, op 6 augustus 1998 in Den Dolder. Zijn gedachtegoed leeft sindsdien voort via twee regelingen die voortvloeien uit zijn nalatenschap. Zijn beide passies, de bioscoop en de dressuur, komen tot uitdrukking in twee stichtingen die na zijn overlijden werden opgericht: de stichting Nijdier (ten behoeve van het welzijn van paarden en andere dieren) en de Stichting Jan Nijland Zilveren Roos (met als doelstelling het uitdragen van de belangstelling voor én betrokkenheid bij het Nederlandse bioscoopbedrijf).
Zijn gedachtegoed leeft sindsdien voort via twee regelingen die voortvloeien uit zijn nalatenschap. Zijn beide passies, de bioscoop en de dressuur, komen tot uitdrukking in twee stichtingen die na zijn overlijden werden opgericht.
De Stichting Jan Nijland Zilveren Roos is de belichaming van zijn liefde voor de bioscoop; voor de zalen en de instrumenten, de techniek en de passie om cultuur te verspreiden. Als herinnering aan de Zilveren Roos die Jan Nijland ontving bij zijn aftreden als voorzitter is de prijs die de stichting uitreikt op de traditionele nieuwjaarsreceptie van de branche hiernaar vernoemd. Bijzondere prestaties binnen de bioscoop- en filmtheaterwereld worden beloond met de Jan Nijland Zilveren Roos, een getrouwe replica van de Zilveren Roos die Nijland zelf ontving, en een geldbedrag van 20.000 euro. Daarnaast worden nieuwe initiatieven gestimuleerd met het Zilveren Roosje, een aanmoedigingsprijs met een geldbedrag van 5.000 euro. De stichting, en de door haar ingestelde vakkundige jury, zorgt via deze prijzen dat de naam Jan Nijland onlosmakelijk aan de branche verbonden blijft.
Artikel door Floor Kulker, uit het jubileumboek 100 jaar branchevereniging van bioscopen in Nederland: van Nederlandse Bioscoop Bond tot Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (pag. 138-139).